Lezingen: Jes. 60, 1-6; Ef. 3, 2-3a.5-6; Matt. 2, 1-12
Overweging:
Er zijn in verhalen altijd hoofdrolspelers en bijrollen. Hoofdrolspelers die het verhaal dragen en de grote lijn in de gaten houden. De bijrollen zijn meer voor de details. Bijvoorbeeld als er een tijd- of plaatsverandering moet gebeuren. Zo zagen we Maria in de hoofdrol van het kerstverhaal, toen ze de engel ervoer, die haar vertelde dat zij moeder zou worden van een groot man. Jozef speelde een bijrol als wegwijzer en gids naar Bethlehem. Als vrouw alleen zou Maria die tocht nooit hebben kunnen maken.
In het vervolg van het verhaal zagen we de herders in het veld in de hoofdrollen van zoekers en de eersten die Jezus zouden zien. De bijrollen waren deze keer voor de engelen die er toon aan gaven in hun lied. Ten slotte komen we bij het verhaal van vandaag uit. Het verhaal van de drie koningen, wijzen of geleerden. Zij speelden de hoofdrol als mensen uit den vreemden die het Christuskind, de nieuwe koning, kwamen begroeten. De andere koning, Herodes, speelde in eerste instantie een bijrol, als aangever van tijd en plaats. Hij lijkt een hoofdrol te gaan spelen, maar gelukkig bleef hij, teleurgesteld en gewelddadig achter.
Als wij onze kerststal zetten, zo een paar dagen na het Sinterklaasfeest, dan zitten we met die koningen een beetje in ons maag. Plaatsen we ze al bij de kerststal? Zetten we ze een eindje verderop, als zij die nog moeten komen? Zetten we ze achter de stal als vreemdelingen die er nog niet bij horen? Ze lijken een bijrol te gaan spelen. Een beetje op de achtergrond, in het verborgene. Als ze geluk hebben worden ze elke dag, van 6 december tot 7 januari, een klein stukje vooruitgeschoven. Op 6 januari mogen ze de kerststal in, met kameel en al.
En zo spelen de koningen, wijze geleerde mensen, uiteindelijk een hoofdrol in het kerstverhaal. In de orthodoxe kerk vieren ze kerstmis op 6 januari, als de koningen eenmaal zijn aangekomen. De geboorte van Jezus, het bezoek van de herders en de drie wijze koningen; in het verhaal wordt het speelveld steeds groter. Van klein gezin, via de herders Israël, tot de openbaring over de hele, toen bekende, wereld. Zo zijn we, door het verhaal, getuigen van de verbreiding van het belang van deze geboorte. Nu nog niet, maar straks, zal de hele wereld getuigen kunnen zijn van het belang van deze geboorte van Jezus.
Die weg naar openheid, openbaring, naar het delen van ervaringen, zien wij in onze eigen weg terug. We maken iets mee, we ervaren iets van de goedheid van de mens en de wereld. Die ervaring is altijd eerst persoonlijk, jouw eigen, zichtbaar en merkbaar in jouw leven. En dat wil je naar buiten brengen, eerst in kleine kring om je heen. Je familie en vrienden, allen die je lief zijn, mogen jouw grote nieuws horen. In de jou vertrouwde omgeving, waar je je veilig mag weten, vertel je het goede nieuws.
Maar daar blijft het niet bij. De goedheid wil gedeeld worden met anderen, met mensen die wat verder af staan. Mensen die jouw verhaal, jouw ervaring weer verder dragen de wereld in.
Maar ook als je andere ervaringen wilt delen, ervaringen van verlies en rouw, van teleurstelling en verdriet, angst en onzekerheid; ook die deel je eerst met jouw dierbaren. Daar krijgen jouw ervaringen, jouw verhalen, een eigen veilige en betrouwbare plek. Je mag er in hun nabijheid over spreken en je emoties tonen. Je mag soms huilen en soms lachen, soms teleurgesteld raken en soms vol verwondering staan kijken.
In ons eigen levensverhaal zijn we soms degene die huilt en lacht; soms degene die troost en bemoedigt. Soms mag je terugvallen op goede vrienden en naaste familieleden. Als het leven een beetje tegenzit, als het leven net iets anders loopt dan je hoopte of verwachtte. Soms mag je die vrienden en familie laten delen in het geluk dat je ervaart, in de gezondheid die je hebt, aan de relaties die er voor je zijn. In een tijd dat het leven aan veel kanten wordt bepaald door ziekte en dood, daar mogen we elkaar tot steun zijn, elkaar troosten. Bijna een jaar na de eerste corona-uitbraken, leven we nog steeds in onzekerheid en twijfel. Velen moeten in quarantaine, velen moeten getest worden. Scholen en winkels moeten nog steeds dicht. Horeca ziet haar omzet sterk verminderen. Jongeren voelen zich opgesloten omdat ze geen relaties kunnen opbouwen. Ouderen voelen zich opgesloten omdat er niemand op bezoek mag komen.
De hoofd- en bijrollen in ons leven zijn veranderd. De bijrollen worden hoofdrollen en andersom; hoofdrollen worden bijrollen. Koningen worden herders en herders worden engelen. Verpleegkundigen en artsen hebben een hoofdrol, politieke leiders spelen bijrollen. De mensen die troost boden, bieden nu helpende handen in de zorg. Medici zien de angst van mensen.
Hoofdrollen en bijrollen. Elke rol, goed en bewust gespeeld, komt het geheel ten goede. De vraag is wel: houd ik mijn rol strak vast, of kan ik mij omdraaien naar de mens die mij nodig heeft?