Inleiding
Van harte welkom deze prachtige nazomer-zondag. Ook vandaag mogen onze stemmen weer klinken in het samen zingen van het slotlied. Elkaars stem horen, na deze lange coronatijd, dat is een vreugdevol iets en vorige week bleek hoe geweldig dat was. Samen zingen, samen horen. Het kan ons hart en onze ziel zo goed doen. En het is niet “gewoon”… U zag het al op uw boekje: Hij laat doven horen. Het kan zomaar gebeuren dat een ander je leidt op de weg naar nieuw leven. Dat onze viering ons dichterbij mag brengen bij Jezus Christus, die eens tegen Johannes de Doper liet zeggen: blinden zien, doven horen, lammen kunnen lopen en aan armen wordt de Blijde Boodschap gebracht. Dat is: Evangelie. Moge dat aan ons gebeuren, vandaag…
Overweging
Ik heb gezocht op mijn kamer, in onze bibliotheek waar een map met Maria- afbeeldingen ligt en tenslotte op internet. Ik heb haar helaas niet gevonden…en toch moet ze ergens zijn: “Maria met het grote oor”. Ik herinner mij haar nog. Haar lange golvende haren heeft ze achter haar oor gedragen. En dat oor was ten opzichte van haar gelaat heel groot. Maria, de horende, zij die luistert: “Mij geschiede naar uw Woord” Helemaal afgestemd op Gods stem in haar leven en innerlijk. De afbeelding kwam als eerste in mij op bij het zien van de Evangelietekst die zojuist werd gelezen. En ik noemde aan Klaas dat wonderlijke plaatje. Over doofheid, nee, over een concrete dove mens, gaat het vandaag. Een pareltje van een genezingsverhaal, bijna en passant geplaatst tussen twee tekens over brood en spijziging van een menigte mensen… en na dat andere wonderverhaal: de genezing van het dochtertje van een niet- joodse vrouw.
Doofheid. Met het ouder worden treedt bij de meeste mensen gehoorverlies op. Verlies van hoge of juist lage tonen. Het selecteren van woord en geluid wordt moeilijker, en meestal vooral in een groep. Je kunt je geïsoleerd voelen en je terugtrekken. Soms raken mensen echt in een isolement en worden eenzaam. En is een ander vaak degene die een duwtje geeft: is het niet goed om…?
Soms is doofheid ernstige doofheid en aangeboren. Eerder dan vroeger, – al bij een pasgeboren kindje- kan het gelukkig worden ontdekt en wordt er samen met ouders en verzorgers alles aan gedaan om de spraak-taal ontwikkeling te stimuleren. En ook al heel vroeg zijn gehoorapparaatjes mogelijk! Ik weet uit mijn kennissenkring, hoe blij en gelukkig en opgelucht ouders waren als hun kindje adequaat op hun stemmen reageerde, hun klank en woorden.
Een vriendin werd als kind door een ziekte ernstig doof en pas véél later in haar volwassen leven kwam de techniek om via een operatie bij of aan de gehoorzenuw het horen opnieuw mogelijk te maken. Een heel kostbare operatie. Hoe spannend moet dat zijn geweest en wat een beleving! Weer horen weliswaar met een bijzonder apparaat.
Nu wil dit geen geneeskundig exposé worden, maar het geeft wel aan hoe ingrijpend doofheid is…en wat het voor die mens uit het Evangelie moet zijn, om met een duwtje in de rug naar Jezus gebracht te worden. Dat hij naar Hem geleid werd is een mooi detail. Ook een lamme werd eens, door vier van zijn vrienden, op een bed, door het dak van het huis, voor Jezus gebracht. Of hijzelf in een wonder geloofde weten we niet. Zijn vrienden wel, zij geloofden én vertrouwden op Jezus’ barmhartigheid. En we hoorden wat er gebeurt:
– Jezus neemt de mens apart. Even weg uit de menigte, een rustige plek;
– Hij raakt met zijn vingers diens oren aan en de mond met speeksel van zijn eigen spraakorgaan;
– slaat met een zucht, een stil gebed, zijn ogen op naar zijn Vader in de Hemel
– en spreekt één enkel woord: Effeta, Ga open!
– Ga open, lééf, kom naar buiten, ga! Je mag er zijn.
Mensen, zij, wij hebben elkaar nodig. Vanaf de Schepping zijn wij elkaar gegeven, als een hulp, een tegenover, een sparringpartner, een naaste.
Doofheid, blindheid… iemand zei eens: ik weet niet of ik weer ziende zou willen zijn! Vol- waardig in het leven staan, met eigen waarde betekent niet dat dat onmogelijk is voor een niet horende, een niet ziende…en vaak zijn andere zintuigen veel scherper ontwikkeld dan bij ziende of horende mensen!!
“Ga open”, reikt verder, verder dan de situatie van deze mens, naar ons allen. Dat wij echt luisteren, elkaar proberen te verstaan, proberen de antenne te ontwikkelen om ook tussen de regels te luisteren, wanneer niet alles expliciet gezegd kan worden. Omdat het te zwaar is, te moeilijk.
Echt luisteren, ópen voor ándere geluiden, ándere woorden, over geloof bijvoorbeeld, dan je gewend bent of als opvatting hebt. Vorige week zaterdag 28 augustus vierden de Norbertijnen en vriendenkringen in Heeswijk het 900 jarig jubileum van onze Orde. In het korte maar mooie bezinningsprogramma in de middag was er o.a. een bijdrage- middels een filmpje- van drie van Rob’s pabostudenten. Over geloof, levensstijl, over hun gedachten daarover, over wat een klooster is…hun gedachten daarbij(..) en met prikkelende vragen. Botsen ze, geloof en levensstijl? Moet je geloven om naar de kerk te gaan?…en wat is geloven dan… Zo authentiek en open. Zo oprecht. Zo hórenswaardig…
Effeta, ga open, een wonder van liefde en mededogen. Van zorg en nabijheid. En als het bij ons christenen erom gaat Jezus steeds beter na te volgen in horen en doen, dan is er genoeg werk dat op ons wacht!
Ik wil eindigen met een deel uit een interview met onze abt- generaal Jos Wouters, over gehoor geven en luisteren…dat er mooi bij aansluit
“Laatst las ik dat een gelovige iemand is die luistert. De aandacht spitst om de aanwezigheid Gods in het leven op te vangen. Dit impliceert een aandachtig en innerlijk zwijgen. En daadkracht. Want luisterend krijgen we ook begrip voor wat Hij zich aantrekt. Als ik goed luister, stroomt zijn zorg in concrete daden ook door mijn handelen heen. Ik weet het niet, maar luister steeds opnieuw…”
En hij eindigt dit stukje, waar ik ook wel wat uit wegliet, met de woorden van zijn oudoom: “We komen wel waar we wezen moeten”. Misschien is dat wat het visioen van de profeet Jesaja zegt: het messiaanse rijk, het Rijk der Hemelen, niet ooit maar hier en nu tussen mensen.
Amen.