Bij het horen van het eerste verhaal, de gelijkenis, uit het evangelie, luisteren we met bekende oren. We weten onderhand wel wat er in dat verhaal staat. Als we kinderen hebben. Of mensen ter begeleiding, dan is het allemaal wel duidelijk. Waarden en normen moeten gezaaid worden, en dan is het wachten op de oogst. Verder niets aan doen, lijk het verhaal dan te zeggen. Terwijl de boer slaapt, ontkiemt de graankorrel om later vrucht te geven, waarna geoogst kan worden.
Bij waarden en normen zou het ook zo moeten zijn. Het rijk van God is als een mosterdzaadje. Het kleinste der zaadje, tenminste als ik alleen maar naar de bekende flora-wereld kijk. Maar waar moeten we dan aan denken, bij het mosterdzaadje en die grote struik die het gaat worden?
Ik denk dat de boer hier een grote rol speelt. Hij is, als het ware, de beheerder en wachter van het godsrijk. En die boer hoeft maar twee dingen te doen: zaaien en oogsten. Daartussen kan hij rusten en slapen, waken en dromen. Of toch niet?
De boer hoeft niets te doen, en toch groeit en bloeit het gewas. Ik zag dat laatst in de natuur. De verschillende gewassen kwamen op hun eigen tijd op, groeiden, droegen vrucht en werden geoogst. Daar hoefde de mens niets aan te doen. De natuur regelt en herstelt zichzelf na verloop van tijd. We moeten het dan ook niet op kort termijn te doen, want in de toekomst blijft alles het zelfde.
De klimaat-crisis en de problematiek voor de agrarische sector past hier in. Het is de leidende vraag: hoe gaan we als mens met de natuur om? Zijn wij de heersers of de beheerders? Kunnen wij de grond zomaar uitputten, zonder rekening te houden met de bodemgesteldheid en de biodiversiteit? Zijn wij hierbij van gebruikers tot misbruikers geworden? Voelen wij ons betrokken bij de boer of bij de industrieel?
De verhouding tussen natuurlijk groen (de wereld van de boer) en gewild groen (de wereld van de industrie) maakt dat de agrarische sector in de problemen komt. Wat eerst kon, kan nu niet meer. Er zullen dingen moeten veranderen. Zo heeft de beheerder, tussen slapen en waken, meer te doen dan niets. Hij zal moeten zoeken naar dat juiste evenwicht. Dat zou al moeilijk genoeg zijn, en dan komt er nog een klimaatcrisis overheen. Zou de industriële sector hier een balans in kunnen vinden?
Het rijk van God is als een mosterdzaadje, klein maar tot veel in staat, met veel groeikracht, veel potentie. Het zaadje moet de goede bedding krijgen, goede grond. Het zaadje moet goed weer hebben, in een juist klimaat staan. We zien momenteel andere gewassen opkomen doordat het klimaat verandert. Roei je die uit, of neem je ze op in je eigen natuur?
Wat gaan wij zaaien? Wij proberen waarden en normen over te dragen aan onze kinderen! Zijn dat onze waarden en normen? Of heeft de ander ook iets in te brengen; zijn het gezamenlijke waarden en normen?
Heel veel vragen, heel veel open eindjes. Maar dat kan ook niet anders als er zoveel op het spel staat: een beginnend regering, in het nauw gedreven boeren, rusteloze jongvolwassenen, radeloze tieners en pubers, beweeglijke ADHD-kinderen. Een aarde die schijnt te wankelen, een heelal met gaten. Kom daar maar eens tussen met de nodige rust. Terwijl de boer slaapt. Dan is dat ons voorbeeld: Veel zien, maar niet altijd reageren.