Over een paar weken zijn ze er weer. De verkiezingen voor de leden van de tweede kamer. Met bijkomstigheid dat er ook een nieuwe premier zal komen. De afgelopen weken hebben we het ene verkiezingsprogramma na het andere gekregen en wellicht ook allemaal gelezen. Wanneer je het ene programma leest, krijg je de tranen in je ogen door de onechtheid van het geheel. Vooraf weet je al dat er van de plannen niets terecht zal komen. Maar er zijn ook programma’s die wat realiteitszin hebben. Zij zijn gericht op de samenleving en de problemen daarbinnen.
Ik zal u geen stemadvies geven, zoals vroeger wel gebeurde vanaf de kansel. Ieder heeft een eigen geweten en verantwoordelijkheid in deze. Sommigen hebben de gave en de verantwoordelijkheid als leider van het geheel. En leiders zijn overal nodig; in een voetbalclub, in een bedrijf, in de economie, in een klas kinderen, in de klimaatsverandering, in oorlog en vrede.
In de drie lezingen die we gehoord hebben, hoorden we van Maleachi dat er leiders zijn die regeren vanuit een angstcultuur. Daar hebben we allemaal van gehoord bij grensoverschrijdend gedrag. Paulus gaat niet uit van een dictatuur, maar van een empathische leider: zachtzinnig als een moeder voor haar kind. En Jezus spreekt over de plaats die leiders graag willen bekleden. Te vaak.
Als ik ze alle drie bij elkaar wil brengen, zie ik leiders die zich verantwoordelijk voelen voor hun mensen. Zij gaan uit van de mens zelf, niet van het product dat ze nastreven. Niet de leiders komen op de eerste plaats, maar de mensen aan de basis. Leiders zijn dienaren. Door dienstbaar te zijn neem je de leiding op je. Je zorgt er voor dat jouw mensen kunnen werken. Ze gaan uit van en voorwaarden scheppend handelen.
De leiders die Jezus voor ogen heeft, zijn invoelend en zachtzinnig. Helder en duidelijk, zoals de grote koning. En uiteindelijk zijn ze eerlijk en trouw. Ze zijn zoals ze zich voordoen. Niet hoger of lager, maar naast elkaar. Samen werken aan je gemeenschap, waar er één de leiding heeft, maar wel in contact en via de basis. We kunnen spreken van de dienst van de leiding.
Maar dat is allemaal vanuit mensen geredeneerd. Jezus verkondigt de leiding van God. Je moet je geen rabbi laten noemen. Er is maar één meester. Er is maar één God. Je moet je geen vader laten noemen; er is maar één vader. De leiding van de wereld ligt in Gods hand. En daar waar God regeert, regeert de liefde. Dat is wat wij mensen te doen hebben: het werken aan het rijk van God, werkend aan de liefde tussen mensen. Geen hoog/laag structuur, maar een samenwerking van ieder die zich door God geroepen weet.
Leiders die voorwaarden scheppend handelen zijn direct te kennen. Ze staan midden tussen de mensen aan de basis. Hun taak is er voor te zorgen dat op de werkvloer menselijke, en daarmee, liefdevolle relaties ontstaan. Wat dan liefde is, hebben we vorige week gehoord. Zorgen voor de ander. Je niet mooier willen voordoen. Geen valse verwachtingen, geen nutteloze zaken. Een invoelende leider zal voor zijn mensen opkomen, in ziekte en bij tegenslag. Mensen die zo hun werk kunnen doen, hun actie kunnen voeren, hun spel kunnen spelen.
Wanneer we over een paar weken een keuze moeten maken uit de vele, vele partijen die een woordje mee willen spreken, zal dat niet eenvoudig zijn. Het verschil tussen sommige partijen is levensgroot. In dialoog en verbondenheid, in gesprekken en debatten, in propaganda en programma’s kunnen we meer te weten komen over de achtergronden van de toekomstige leiders van Nederland. Laten we bidden en hopen dat zij en wij de juiste koers kunnen volgen. In vertrouwen op de leiders van ons land.